Ο πρόσθιος χιαστός αποτελεί χωρίς αμφιβολία τον πιο «διάσημο» σύνδεσμο του γόνατος, αφού οι τραυματισμοί που τον αφορούν είναι αρκετά συχνοί. Συμβαίνουν ιδιαίτερα σε αθλητές, επαγγελματίες και μη. Η μεγάλη διάρκεια αποκατάστασης για επάνοδο σε αθλητικές δραστηριότητες καθιστά τη ρήξη του τρομακτική για τους επαγγελματίες αθλητές. Την ίδια στιγμή βέβαια, είναι σημαντικό να σημειώσουμε ότι ο πρόσθιος χιαστός είναι και λειτουργικά ένας από τους σημαντικότερους συνδέσμους του γόνατος.
Πρόσθιος χιαστός σύνδεσμος
Οι χιαστοί σύνδεσμοι του γόνατος (πρόσθιος και οπίσθιος) είναι δύο σύνδεσμοι που βρίσκονται εντός της άρθρωσης του γόνατος και η λειτουργία τους είναι καθοριστική για τη σταθερότητα του γόνατος. Πιο συγκεκριμένα ο πρόσθιος χιαστός συμμετέχει σε ποσοστό 85% στη σταθερότητα του γόνατος που αφορά την πρόσθια μετατόπιση της κνήμης σε σχέση με τον μηρό και ως δευτερεύων σταθεροποιητής σε στροφικές μετατοπίσεις της κνήμης καθώς και δυνάμεις πλευρικής μετατόπισης (ραιβότητα/βλαισότητα). Αποτελείται από δύο διακριτές δέσμες που συνδέουν με διαφορετική φορά τον μηρό με την κνήμη.
Ρήξη πρόσθιου χιαστού συνδέσμου – μηχανισμός κάκωσης & συμπτώματα
Οι συνήθεις μηχανισμοί ρήξης του προσθίου χιαστού περιλαμβάνουν και τραυματισμούς μετά από επαφή, αλλά κυρίως κακώσεις χωρίς επαφή, όπως παραμόρφωση του γόνατος σε βλαισότητα κατά την προσγείωση από άλμα ή στροφική κάκωση του γόνατος, π.χ. κλείδωμα του ποδιού στο έδαφος σε απότομη αλλαγή κατεύθυνσης. Αυτό που αισθάνονται οι ασθενείς τη στιγμή του τραυματισμού είναι συνήθως ένα «κρακ» μέσα στο γόνατο με οξύ πόνο και άμεσο αίσθημα αστάθειας. («το γόνατο φεύγει»).
Άμεσα μετά τον τραυματισμό προκαλείται έντονο οίδημα του γόνατος, ενώ ο πόνος μπορεί να μην είναι ιδιαίτερα έντονος. Ο πόνος και το οίδημα, αν υπάρχουν υποχωρούν μετά από μερικές ημέρες, η αστάθεια κατά τη βάδιση όμως παραμένει.
Διάγνωση της ρήξης πρόσθιου χιαστού συνδέσμου
Η διάγνωση της ρήξης του προσθίου χιαστού στην πλειονότητα των περιπτώσεων μπορεί να γίνει πολύ εύκολα με το ιστορικό της κάκωσης του ασθενούς και την κλινική εξέταση του γόνατος. Σχεδόν πάντα ωστόσο διενεργείται και μαγνητική τομογραφία ώστε, όχι μόνο να επιβεβαιώσει απεικονιστικά τη ρήξη, αλλά να αποκαλύψει και πιθανούς συνοδούς τραυματισμούς του γόνατος, όπως ρήξη μηνίσκου ή χόνδρινη βλάβη, που πολύ συχνά συνοδεύουν τη ρήξη του προσθίου χιαστού.
Αντιμετώπιση της ρήξης πρόσθιου χιαστού συνδέσμου
Ο χρυσός κανόνας (gold standard) της αντιμετώπισης της ρήξης του προσθίου χιαστού είναι η αρθροσκοπική ανακατασκευή του. Στην πλειονότητα των ασθενών αυτό είναι μονόδρομος, υπάρχουν ωστόσο εξαιρέσεις όπου δε θα απαιτηθεί χειρουργική θεραπεία. Συνήθως σε ηλικίες μεγαλύτερες των 65 ετών και χρόνιες ρήξεις ή σε ίδιας ηλικίας ασθενείς με χαμηλές λειτουργικές απαιτήσεις.
Η ανακατασκευή του προσθίου χιαστού γίνεται αρθροσκοπικά, ενώ στον ίδιο χρόνο διορθώνονται κατά κανόνα και συνοδές βλάβες εάν υπάρχουν. Για την ανακατασκευή του υπάρχουν αρκετές διαθέσιμες επιλογές μοσχευμάτων, τα συχνότερα χρησιμοποιούμενα ωστόσο είναι τα αυτόλογα μοσχεύματα οπίσθιων μηριαίων ή επιγονατιδικού. Σε επιλεγμένες περιπτώσεις, όπου συντρέχουν ιδιαίτεροι λόγοι, καλά αποτελέσματα δείχνει να έχει και η χρήση πτωματικού μοσχεύματος, δεν είναι όμως η πρώτη επιλογή.
Μετεγχειρητική αποκατάσταση
Ο ασθενής μετά το χειρουργείο μπορεί γρήγορα να αρχίσει να φορτίζει το γόνατό του χρησιμοποιώντας βέβαια αρχικά κάποιο βοήθημα βάδισης (π.χ. πατερίτσες). Η επάνοδός του σε απαιτητική αθλητική δραστηριότητα ωστόσο απαιτεί ένα διάστημα 6 – 9 μηνών κατά κανόνα, αφού απαιτείται ειδικό πρόγραμμα φυσιοθεραπείας και αποκατάστασης ώστε ο αθλητής να επανέλθει στα προηγούμενα επίπεδα φυσικής κατάστασης. Το πρόγραμμα αποκατάστασης μάλιστα είναι εξίσου, αν όχι σημαντικότερο από την ίδια την ανακατασκευή του χιαστού ως προς το τελικό αποτέλεσμα.
Η Επανορθωτική χειρουργική Γόνατος & Ισχίου αποτελεί πεδίο ιδιαίτερου ενδιαφέροντος του Ορθοπεδικού Χειρουργού Δρ. Χρήστου Βώττη. Ο Ιατρός έχει λάβει τον τίτλο του Διδάκτωρα της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, ενώ διατηρεί το προσωπικό του Ορθοπεδικό Ιατρείο στην περιοχή του Νέου Ψυχικού. Μη διστάσετε να επικοινωνήσετε με το Δρ. Χρήστο Βώττη για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τη ρήξη πρόσθιου χιαστού συνδέσμου, ή οποιαδήποτε άλλη ορθοπεδική πάθηση.