Ρήξη στροφικού πετάλου ώμου

Ως στροφικό πέταλο του ώμου χαρακτηρίζεται μια ομάδα μυών με κοινή τενόντιο κατάφυση, η οποία περιβάλλει τη βραχιόνιο κεφαλή και ευθύνεται για πληθώρα στροφικών και όχι μόνο κινήσεων του ώμου. Λόγω της ανατομικής του θέσης, αλλά και των επιμέρους ανατομικών και λειτουργικών ιδιαιτεροτήτων της άρθρωσης του ώμου, το στροφικό πέταλο είναι αρκετά επιρρεπές σε τραυματισμούς και ρήξεις. Μπορεί έτσι να προκληθεί πόνος, αλλά και αδυναμία εκτέλεσης μέρους των κινήσεων του ώμου.

 

Ανατομία

Το στροφικό πέταλο αποτελείται από 4 μύες που καταλήγουν σε ισάριθμους τένοντες. Αυτοί είναι οι:

  • Έλασσων στρογγύλος
  • Υπερακάνθιος
  • Υπακάνθιος
  • Υποπλάτιος

Οι τρεις πρώτοι συναποτελούν το λεγόμενο οπίσθιο στροφικό πέταλο, ενώ ο υποπλάτιος αποτελεί από μόνος του το πρόσθιο στροφικό πέταλο.

Οι τένοντες αυτοί περιβάλλουν τη βραχιόνιο κεφαλή και καταφύονται σε αυτή, ενώ, κατά ένα μέρος τους, πορεύονται σε ένα σχετικά στενό χώρο μεταξύ κεφαλής και ακρωμίου.

Η ρήξεις του στροφικού πετάλου αφορούν σχεδόν αποκλειστικά αποκόλληση του τένοντα από τη βραχιόνιο κεφαλή και μπορούν να είναι μερικού ή ολικού πάχους, μικρές ή μαζικές. Ο συχνότερος τένοντας που υφίσταται ρήξη είναι αυτός του υπερακανθίου.

 

Αίτια

Η ρήξη του στροφικού πετάλου μπορεί να είναι οξεία ή χρόνια.

  • Στην πρώτη περίπτωση (οξεία) η αιτία είναι κάποιου τύπου κάκωση, όπως πτώση, άμεση πλήξη, απότομη άρση βάρους, βίαιη κίνηση υπό αντίσταση, κτλ.
  • Στη δεύτερη περίπτωση (χρόνια) η ρήξη επέρχεται ως αποτέλεσμα χρόνιας φθοράς του τένοντα, συνηθέστερα στα πλαίσια συνδρόμου υπακρωμιακής προστριβής ή χρόνιας τενοντίτιδας.

Εξάλλου σε αρκετές περιπτώσεις, οι δύο τύποι μπορεί να συνδυάζονται, αφού ένας φθαρμένος τένοντας με μία μερική χρόνια ρήξη μπορεί να καταλήξει σε μία οξεία πλήρη, ακόμη και μετά από έναν χαμηλής ενέργειας τραυματισμό (ρήξη οξεία επί χρονίας).

 

Συμπτώματα

Τα βασικά συμπτώματα που αναγνωρίζει ο ασθενής είναι ο πόνος και ο περιορισμός της κίνησης του ώμου.

Σε περιπτώσεις οξείας ρήξης, τη στιγμή εκείνη, ο πόνος έχει συνήθως διαξιφιστικό οξύ χαρακτήρα, ενώ ο ασθενής καταλαβαίνει κατά κανόνα ένα «κλακ» στον ώμο του. Ο πόνος παραμένει για μερικές ημέρες ή και λίγες εβδομάδες και στη συνέχεια υποχωρεί και επανεμφανίζεται κατά την έναρξη της κίνησης ή με τη μορφή βραδινού πόνου. Άμεσα μετά τη ρήξη, ο ασθενής παρουσιάζει αδυναμία εκτέλεσης συγκεκριμένων κινήσεων του ώμου, ανάλογα με τη θέση της ρήξης. Το συνηθέστερο είναι αδυναμία απαγωγής και έξω στροφής του ώμου.

Σε περιπτώσεις χρόνιας ρήξης, η αδυναμία κίνησης και ο περιορισμός του εύρους κίνησης του ώμου δεν είναι βέβαιο ότι θα εμφανιστούν. Αυτό που υποδηλώνει τη ρήξη είναι ο πόνος που εμφανίζεται κατά κανόνα όταν ο ασθενής ξεκινά να εκτελέσει την κίνηση που ελέγχει ο τραυματισμένος τένοντας (συνηθέστερα απαγωγή και έξω στροφή). Υποχωρεί όσο τη συνεχίζει και επανέρχεται μετά το τέλος της δραστηριότητας. Παρουσιάζεται επίσης συχνά με τη μορφή νυχτερινού πόνου, ο οποίος μάλιστα μπορεί να αντανακλά στο έξω μέρος του βραχίονα.

 

Διάγνωση

Η διάγνωση είναι συνήθως αρκετά εύκολη και στηρίζεται κατά βάση στο ιστορικό του ασθενούς και την κλινική εξέταση του πάσχοντος ώμου. Υπάρχει άλλωστε πληθώρα ειδικών κλινικών δοκιμασιών αναγνώρισης όχι μόνο της ρήξης ως γεγονός, αλλά και της θέσης αυτής.

Σε αρκετές περιπτώσεις ωστόσο, και ειδικά σε εκείνες που ενδείκνυται αποκατάσταση της ρήξης, η μαγνητική τομογραφία είναι απαραίτητη, ώστε να προκύψουν λεπτομερή απεικονιστικά στοιχεία που αφορούν τον τύπο, τη θέση και το εύρος της ρήξης.

 

Αντιμετώπιση

Στόχος της αντιμετώπισης μιας ρήξης του στροφικού πετάλου είναι η υποχώρηση των συμπτωμάτων του ασθενούς και η λειτουργική αποκατάσταση του ώμου. Αυτό σημαίνει ότι δεν είναι πάντα αναγκαία η ανατομική αποκατάσταση της βλάβης, ειδικά εάν αυτή δεν προκαλεί συμπτώματα ή ελλείμματα κίνησης.

Ως εκ τούτου, η συντηρητική θεραπεία μπορεί να έχει θέση στο πλαίσιο αντιμετώπισης μιας ρήξης του στροφικού πετάλου, ιδίως εάν πρόκειται για χρόνια. Η συντηρητική αγωγή μπορεί να περιλαμβάνει μέρος ή συνδυασμό των παρακάτω:

  • Αποφυγή δραστηριότητας για ένα μικρό διάστημα
  • Φαρμακευτική αγωγή
  • Φυσιοθεραπεία
  • Ειδικό πρόγραμμα ασκήσεων ενδυνάμωσης του στροφικού πετάλου
  • Ενδαρθρικές εγχύσεις

Στις περισσότερες περιπτώσεις οξείας ρήξης ωστόσο, και ιδίως σε νεότερα άτομα, η πλήρης ανατομική αποκατάσταση της ρήξης είναι η ενδεδειγμένη επιλογή. Η αποκατάσταση γίνεται κατά κανόνα αρθροσκοπικά. Πρόκειται για ένα χειρουργείο ελάχιστης επεμβατικότητας, όπου η προσέγγιση της άρθρωσης γίνεται με μία κάμερα που μεγεθύνει τα στοιχεία έως και 20 φορές. Η αποκατάσταση της ρήξης γίνεται με τη χρήση ειδικών εργαλείων (ράμματα, άγκυρες, κτλ).

Μετεγχειρητικά, απαιτείται πάντα ένα πρόγραμμα αποκατάστασης, το εύρος και το είδος του οποίου όμως εξαρτάται από το είδος της ρήξης, τον τρόπο αποκατάστασής της, τις λειτουργικές απαιτήσεις του ασθενούς, τη συμμόρφωσή του και την ποιότητα του στροφικού πετάλου.

Εάν το παραπάνω κείμενο σας δημιούργησε απορίες, εάν αντιμετωπίζετε χρόνιο πόνο στην περιοχή του ώμου, ή εάν έχετε υποστεί κάποιον τραυματισμό πρόσφατα επικοινωνήστε με τον Ειδικό Ορθοπεδικό Χειρουργό Δρ. Χρήστο Βώττη.