Η αρθροπλαστική του ισχίου αποτελεί την πιο επιτυχημένη χειρουργική επέμβαση του 21ου αιώνα. Καταφέρνει να δώσει ριζική λύση στον έντονο πόνο της οστεοαρθρίτιδας και να επαναφέρει τον ασθενή στο επιθυμητό επίπεδο δραστηριότητας και φυσικής κατάστασης. Παρ’ όλ’ αυτά, ένα πολύ μικρό ποσοστό των ασθενών που υποβάλλονται σε ολική αρθροπλαστική ισχίου θα χρειαστεί να ξαναχειρουργηθούν για να την αναθεωρήσουν. Ακόμη κι αν αυτό συμβεί όμως, υπάρχει πληθώρα επιλογών για την επιτυχημένη αναθεώρηση της αρθροπλαστικής, έτσι ώστε ο ασθενής να απαλλαγεί από τον πόνο και να συνεχίσει απρόσκοπτα την επιθυμητή φυσική δραστηριότητά του.
Για τους ασθενείς που αντιμετωπίζουν επιπλοκές ή περιορισμένη λειτουργικότητα, η αναθεώρηση αρθροπλαστικής αποτελεί τη μόνη οριστική λύση. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό σε περιπτώσεις όπου η ποιότητα ζωής έχει επηρεαστεί σημαντικά.
Πόσο αντέχει μια αρθροπλαστική του ισχίου;
Σύμφωνα με τα τελευταία επιστημονικά δεδομένα, η μέση διάρκεια ζωής μιας αρθροπλαστικής ισχίου ξεπερνά τις δύο δεκαετίες. Παρά την πρόοδο όμως στην τεχνολογία των υλικών, η φθορά είναι αναπόφευκτη σε κάποιες περιπτώσεις. Η ανάγκη για αναθεώρηση εξαρτάται όχι μόνο από τα υλικά αλλά και από την τεχνική της αρχικής τοποθέτησης, την κατάσταση του οστού και το επίπεδο δραστηριότητας του ασθενούς.
Σε κάθε περίπτωση, η συζήτηση με έναν εξειδικευμένο ορθοπεδικό χειρουργό είναι απαραίτητη για την αξιολόγηση των παραγόντων που επηρεάζουν τη μακροχρόνια επιτυχία της άρθρωσης.
Υλικά αρθροπλαστικής ισχίου
Τα υλικά που χρησιμοποιούνται στην αρθροπλαστική του ισχίου είναι:
- Μέταλλα, όπως τιτάνιο (Ti) και κράμα χρωμίου/κοβαλτίου (CoCr)
- Πλαστικό (υψηλά διασταυρούμενων μοριακών δεσμών πολυαιθυλένιο – highly cross-linked polyethylene)
- Κεραμικό
Τα υλικά αυτά είναι απόλυτα συμβατά με τον ανθρώπινο οργανισμό και υποαλλεργικά. Ωστόσο, οι επαναλαμβανόμενοι κύκλοι φόρτισης τους οποίους υφίστανται στην καθημερινότητα ενός ανθρώπου μέσης ηλικίας προκαλούν φθορά, η οποία συγκεντρώνεται με τα χρόνια και μπορεί να προκαλέσει στη χαλάρωσή τους.
Η φθορά αυτή ενδέχεται να οδηγήσει σε μικροσωματίδια, τα οποία προκαλούν αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την οστεόλυση – δηλαδή την απορρόφηση του οστού γύρω από το εμφύτευμα. Αυτή η διαδικασία επηρεάζει τη σταθερότητα της πρόθεσης και αποτελεί βασικό αίτιο χαλάρωσης. Επιπλέον, σε ορισμένες περιπτώσεις τα υλικά μπορεί να υποστούν μηχανική αστοχία, ιδίως όταν καταπονούνται από έντονες δραστηριότητες.
Από τις πιο συχνές περιπτώσεις φθοράς είναι εκείνες όπου εμφανίζονται αλλοιώσεις στους ιστούς γύρω από την πρόθεση, οδηγώντας τελικά σε πόνο ή αστάθεια της άρθρωσης.
Από ποιους παράγοντες εξαρτάται η διάρκεια ζωής μιας επιτυχημένης αρθροπλαστικής ισχίου;
Ωστόσο, ο ρυθμός φθοράς των υλικών και, συνεπώς, η αντοχή τους εξαρτάται από παράγοντες όπως οι παρακάτω:
- Τοποθέτηση
- Ηλικία
- Επίπεδο φυσικής δραστηριότητας
Αναμένεται λοιπόν κατά κανόνα μεγαλύτερη φθορά σε νέους ασθενείς με υψηλές λειτουργικές απαιτήσεις (π.χ. άνδρας 45 ετών οικοδόμος που θέλει στον ελεύθερο χρόνο του να τρέχει) και μικρότερη σε πιο ηλικιωμένους, χαμηλών λειτουργικών απαιτήσεων (π.χ. γυναίκα 75 ετών, συνταξιούχος, που στον ελεύθερο χρόνο της βγαίνει βόλτα με φίλες της).
Επιπλέον, η ύπαρξη οστεοπόρωσης, φλεγμονωδών νοσημάτων ή παχυσαρκίας μπορεί να επηρεάσει την ανθεκτικότητα των υλικών και τη σταθερότητα της πρόθεσης. Σε ασθενείς που έχουν υποβληθεί σε προηγούμενες χειρουργικές επεμβάσεις ή έχουν ιστορικό τραυματισμών, η διάρκεια ζωής της πρόθεσης ενδέχεται να είναι μικρότερη.
Όλα αυτά δείχνουν πόσο κρίσιμο είναι να εξατομικεύεται η πρόγνωση και να παρακολουθείται τακτικά η κατάσταση της άρθρωσης.
Αναθεώρηση αρθροπλαστικής ισχίου: Πότε είναι απαραίτητη;
Η αναθεώρηση της αρθροπλαστικής ισχίου γίνεται συνήθως όταν εμφανιστούν συγκεκριμένα προβλήματα:
- Χαλάρωση της πρόθεσης
- Περιπροθετικά κατάγματα
- Φλεγμονή ή λοίμωξη στην άρθρωση
- Μηχανική αστοχία των εμφυτευμάτων
- Ανισοσκελία ή έντονος πόνος κατά τη βάδιση
Η κλινική εικόνα του ασθενούς, σε συνδυασμό με απεικονιστικές και εργαστηριακές εξετάσεις, καθορίζουν την ανάγκη για νέα επέμβαση.
Περιπτώσεις είναι επίσης εκείνες όπου υπάρχει υποτροπιάζουσα αστάθεια ή συνεχής δυσλειτουργία της άρθρωσης, παρότι έχει τοποθετηθεί σωστά η πρόθεση.
Αναθεώρηση αρθροπλαστικής ισχίου: Πώς γίνεται η διάγνωση της φθοράς;
Η φθορά της αρθροπλαστικής μπορεί να αναγνωριστεί με τα εξής μέσα:
- Απλές ακτινογραφίες για τον έλεγχο της ευθυγράμμισης και της σταθερότητας
- Αξονική ή μαγνητική τομογραφία για έλεγχο της οστικής απώλειας
- Αιματολογικές εξετάσεις για πιθανή λοίμωξη (CRP, TKE)
- Λήψη αρθρικού υγρού για μικροβιολογική ανάλυση σε υποψία φλεγμονής
Η διάγνωση είναι απαραίτητη όχι μόνο για να επιβεβαιώσει το πρόβλημα, αλλά και για να καθορίσει τη σωστή στρατηγική χειρουργικής αποκατάστασης. Ο ασθενής μπορεί επίσης να υποβληθεί σε ειδικά τεστ κινητικότητας ή λειτουργικά ερωτηματολόγια, ώστε να αξιολογηθεί η καθημερινή επίδραση της φθοράς της πρόθεσης.
Τι περιλαμβάνει η αναθεώρηση αρθροπλαστικής ισχίου;
Η αναθεώρηση της αρθροπλαστικής ισχίου είναι πιο απαιτητική από την αρχική επέμβαση. Περιλαμβάνει την αφαίρεση της φθαρμένης πρόθεσης, την προετοιμασία της περιοχής και την τοποθέτηση νέων, ειδικά σχεδιασμένων εμφυτευμάτων. Σε περιπτώσεις μεγάλης οστικής απώλειας, χρησιμοποιούνται οστικά μοσχεύματα ή ενισχυτικά εξαρτήματα. Η επέμβαση απαιτεί εξειδικευμένα εργαλεία και ενίοτε εφαρμόζονται τεχνικές ελάχιστης επεμβατικότητας.
Η επιτυχία της αναθεώρησης εξαρτάται από τη σωστή αξιολόγηση και προετοιμασία. Ο ορθοπεδικός χειρουργός πρέπει να είναι σε θέση να αντιμετωπίσει επιπλοκές που σχετίζονται με την ανατομία ή με προϋπάρχουσα οστική απώλεια.
Ανάρρωση και αποκατάσταση μετά την αναθεώρηση
Η διαδικασία ανάρρωσης μετά την αναθεώρηση αρθροπλαστικής ισχίου συνήθως διαρκεί περισσότερο σε σχέση με την αρχική επέμβαση, και προϋποθέτει σταθερή συνεργασία του ασθενούς με την ιατρική ομάδα. Η διάρκεια νοσηλείας κυμαίνεται από 3 έως 7 ημέρες, ανάλογα με τις ιδιαιτερότητες κάθε περίπτωσης. Σε σύντομο χρονικό διάστημα μετά το χειρουργείο, ξεκινά η φυσικοθεραπεία. Αυτή έχει στόχο τη σταδιακή επανάκτηση της κινητικότητας και της μυϊκής ενδυνάμωσης. Η πλήρης αποκατάσταση εκτιμάται ότι ολοκληρώνεται σε διάστημα 2 έως 4 μηνών. Σε περιπτώσεις όπου έχει προηγηθεί λοίμωξη, ενδέχεται να τοποθετηθεί προσωρινή πρόθεση και να απαιτηθεί δεύτερη επέμβαση για την οριστική αποκατάσταση της άρθρωσης.
Πώς μπορείτε να παρατείνετε τη διάρκεια ζωής της αρθροπλαστικής σας;
Ορισμένες πρακτικές οδηγίες μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο πρόωρης φθοράς:
- Διατηρήστε σταθερό και υγιές σωματικό βάρος
- Αποφύγετε δραστηριότητες που καταπονούν υπερβολικά το ισχίο
- Ακολουθείτε τις οδηγίες του χειρουργού για επανεξέταση
- Προστατεύστε την πρόθεση από τραυματισμούς ή λοιμώξεις
Πώς θα επιλέξω τον κατάλληλο χειρουργό;
Η αναθεώρηση της αρθροπλαστικής ισχίου στις μέρες μας είναι μία επέμβαση με υψηλά ποσοστά επιτυχίας, η οποία όμως απαιτεί απόλυτη εξειδίκευση και εμπειρία πάνω στον τομέα. Οι παράγοντες που θα καθορίσουν την επιτυχία της επέμβασης εξαρτώνται από τα εξατομικευμένα χαρακτηριστικά της κάθε περίστασης, τα οποία ο Ορθοπεδικός Χειρουργός πρέπει να είναι σε θέση να αξιολογήσει σωστά και να προβεί στην επέμβαση εφόσον τηρούνται αυστηρά όλες οι προδιαγραφές που αφορούν στον ασθενή. Τα σύγχρονα υλικά, η νέα χειρουργική τεχνική, καθώς και η τεχνική της προηγούμενης επέμβασης θα κρίνουν την επιτυχία της επέμβασης.
Ο Ορθοπεδικός Χειρουργός Δρ. Χρήστος Βώττης διαθέτει απόλυτη εξειδίκευση και εμπειρία στον τομέα της αρθροπλαστικής ισχίου. Εάν επιθυμείτε να μάθετε περισσότερα για την επέμβαση, ή την αναθεώρηση της αρθροπλαστικής ισχίου, μη διστάσετε να επικοινωνήσετε μαζί μας για μια εξατομικευμένη διάγνωση και θεραπεία.
