Οι μηνίσκοι είναι ινώδεις ημισεληνοειδείς σχηματισμοί που βρίσκονται μέσα στο γόνατό μας και λειτουργούν ως ένα «μαξιλάρι» απορρόφησης φορτίσεων και κραδασμών. Ο τραυματισμός τους που οδηγεί σε ρήξη («σχίσιμο») τους είναι ένα ιδιαίτερα συχνό φαινόμενο. Αυτό δεν ισχύει μόνο για επαγγελματίες ή ερασιτέχνες αθλητές, αλλά και για πολλούς ακόμη ανθρώπους, μερικοί εκ των οποίων μπορεί να μην είναι και τόσο αθλητικοί. Στη σύγχρονη ορθοπεδική, η γρήγορη αντιμετώπιση των βλαβών του μηνίσκου προτείνεται για σχεδόν όλες τις περιπτώσεις, καθώς μπορεί να προφυλάξει το γόνατο από συνεχώς αυξανόμενη φθορά και, εν τέλει, αρθρίτιδα.
Ανατομία
Το γόνατό μας περιέχει δύο μηνίσκους, τον έσω και τον έξω. Ο έσω είναι ημισεληνοειδούς σχήματος, ενώ ο έξω είναι πιο αποπλατυσμένος και μοιάζει περισσότερο με μέρος επιφάνειας δίσκου. Οι μηνίσκοι καλύπτουν τον αρθρικό χόνδρο των κνημιαίων κονδύλων. Αποτελούν σημαντικό λειτουργικό στοιχείο του γόνατος, καθώς συμβάλλουν αποφασιστικά στην προστασία του αρθρικού χόνδρου από κακώσεις και φθορά.
Αίτια ρήξης μηνίσκου
Οι κακώσεις του γόνατος είναι αυτές που μπορεί να οδηγήσουν σε ρήξεις των μηνίσκων. Ο τραυματισμός του γόνατος δε χρειάζεται να είναι πάντα υψηλής ενέργειας για να προκληθεί κάποια κάκωση στον μηνίσκο. Ακόμη και χαμηλής ενέργειας στροφικές κακώσεις του γόνατος μπορεί να οδηγήσουν σε ρήξεις. Ιδιαίτερα συχνός είναι και ο πόνος του γόνατος ο οποίος προκαλείται από εκφυλιστικές ρήξεις του μηνίσκου. Δηλαδή «σχισίματα», τα οποία συμβαίνουν όχι λόγω κάποιας επίσημης κάκωσης, αλλά ως αποτέλεσμα χρόνιας φθοράς του μηνίσκου.
Συμπτώματα ρήξης μηνίσκου
Το συνηθέστερο σύμπτωμα είναι ο πόνος στην άρθρωση του γόνατος, ο οποίος εμφανίζεται κυρίως κατά τη δραστηριότητα, δηλαδή το περπάτημα ή την κάμψη του γόνατος. Αρκετά χαρακτηριστικός είναι μάλιστα ο πόνος του γόνατος που εμφανίζεται όταν ο ασθενής κατεβαίνει σκάλες. Τις περισσότερες φορές υπάρχει βέβαια κάποιο επεισόδιο τραυματισμού του γόνατος, ακόμη και ήπιου, κατά τον οποίο υπήρξε πιο οξύς πόνος.
Εξάλλου, ο πόνος μπορεί να συνοδεύεται και από οίδημα, περιστασιακό ή και διαλείπον, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις το γόνατο ενδέχεται να «κλειδώσει» σε μία θέση κάμψης, εμφανίζοντας πολύ έντονο πόνο και αδυναμία περαιτέρω κάμψης ή έκτασης. Στην περίπτωση αυτή μάλιστα, η αντιμετώπιση είναι επείγουσα.
Διάγνωση
Όπως άλλωστε στις περισσότερες περιπτώσεις, το ιστορικό και η κλινική εξέταση μπορούν να αποδειχθούν ιδιαίτερα διαφωτιστικά και ουσιαστικά να οδηγήσουν στη διάγνωση. Στη συντριπτική πλειονότητα των ύποπτων περιπτώσεων ωστόσο είναι απαραίτητη η διενέργεια μαγνητικής τομογραφίας. Αυτό όχι μόνο για να τεθεί ή να επιβεβαιωθεί η διάγνωση, αλλά και για να προσδιοριστούν:
- Το είδος της βλάβης του μηνίσκου
- Η αρχιτεκτονική
- Το σημείο της ρήξης
Τα παραπάνω αποτελούν αποφασιστικής σημασίας ευρήματα που θα καθοδηγήσουν και την περαιτέρω αντιμετώπιση.
Αντιμετώπιση ρήξης μηνίσκου
Συντηρητική αντιμετώπιση
Η συντηρητική αντιμετώπιση σπάνια μπορεί από μόνη της να βελτιώσει τα πράγματα. Ωστόσο, σε λίγες περιπτώσεις μπορεί να ενδείκνυται. Αυτές συνήθως είναι ρήξεις οι οποίες είναι οριζόντιες ή βρίσκονται στο περιφερικό τμήμα του μηνίσκου και είναι εφικτό να επουλωθούν από μόνες τους. Η συντηρητική προσέγγιση έχει επίσης θέση σε πολλές περιπτώσεις εκφυλιστικών ρήξεων με ήδη εγκατεστημένη οστεοαρθρίτιδα στο γόνατο, συνήθως σε ηλικίες άνω των 50 ετών.
- Οι συντηρητικές μέθοδοι θεραπείας περιλαμβάνουν:
- Αναλγητική αγωγή
- Προφυλακτικούς νάρθηκες
Φυσιοθεραπεία, που κύριο στόχο έχει την ενδυνάμωση του τετρακεφάλου και των οπίσθιων μηριαίων μυών.
Εξάλλου, για ένα μικρό χρονικό διάστημα, μπορεί να απαιτηθεί και προσαρμογή της δραστηριότητας με αποφυγή μερικών κινήσεων και ασκήσεων.
Χειρουργική αντιμετώπιση
Στην πλειονότητα των περιπτώσεων, η χειρουργική αντιμετώπιση είναι αυτή που απαιτείται. Η θεραπεία των ρήξεων στον μηνίσκο γίνεται αποκλειστικά αρθροσκοπικά. Η αρθροσκόπηση γόνατος είναι μια ελάχιστα επεμβατική διαδικασία, η οποία γίνεται είτε με γενική, είτε με περιοχική αναισθησία και δεν απαιτεί σχεδόν ποτέ νοσηλεία του ασθενούς. Η αποκατάσταση είναι σχετικά γρήγορη σε περιπτώσεις συρραφής του μηνίσκου και άμεση σε περιπτώσεις μερικής αφαίρεσής του.
Ανάλογα με το είδος και τα χαρακτηριστικά της ρήξης, προτιμάται πάντα, εάν αυτό είναι εφικτό, η συρραφή της βλάβης. Στις περιπτώσεις όπου αυτό δεν είναι εφικτό, πραγματοποιείται μερική μηνισκεκτομή, με διατήρηση ικανού τμήματος του μηνίσκου, ώστε να συνεχίσει να επιτελεί τη λειτουργία του χωρίς ελλείμματα.
Σε μερικές ειδικές περιπτώσεις ανεπανόρθωτης βλάβης σε νέους ασθενείς, είναι επίσης δυνατή η μεταμόσχευση μηνίσκου.
Ο Ορθοπεδικός Χειρουργός Δρ. Χρήστος Βώττης είναι απόλυτα εξειδικευμένος στην Επανορθωτική Χειρουργική Γόνατος & Ισχίου. Έχει δραστηριοποιηθεί ερευνητικά στον τομέα της Επανορθωτικής Χειρουργικής Γόνατος, ενώ εργάστηκε σε ένα από τα καλύτερα Νοσοκομεία Ορθοπεδικών Παθήσεων στον κόσμο (HSS, New York, USA). Ο Δρ. Βώττης από το 2018 διατηρεί το προσωπικό του ιατρείο ορθοπεδικών παθήσεων στην Αθήνα, στην περιοχή του Νέου Ψυχικού. Επικοινωνήστε μαζί του σχετικά με την αντιμετώπιση οποιασδήποτε ορθοπεδικής πάθησης.
